Галоўная / Маніфэст
«Я не ведаю больш надзейнага сховішча вышэйшых сілаў грамадства, чым самі людзі; і калі мы лічым, што яны недастаткова адукаваныя, каб кіраваць з разважлівай абачлівасцю, то задача не ў тым, каб адабраць у іх кираванне, а ў тым, каб інфармаваць іх аб разважлівасці пасродкам адукацыі».Томас Джэферсан
Ліберальныя ідэі індывідуальнай свабоды, міласэрнага і дабрачыннага грамадства, абмежаванага ўрада з сістэмай стрымак і проціваг стварылі заходнюю цывілізацыю. Роўнасць правоў стварае сацыяльныя ліфты, якія прыводзяць да сацыяльна-эканамічнага росквіту грамадства. Ідэі «тыраніі большасці», калі правы асобы падпарадкоўваюцца інтарэсам рэпрэсіўнага ўрада, вядуць да маральнага разлажэння, сацыяльнага расколу і дэмаграфічнага спаду. Непасрэднымі праваднікамі ідэалогіі «тыраніі большасці» з'яўляюцца марксізм, фашызм і сацыялізм, якія знішчылі рукамі ўрада дзясяткі мільёнаў людзей. Гэты бесчалавечны эксперымент працягваецца і дагэтуль у большасці заходніх краін. Гэтая ідэалогія загсёды маскіруецца пад «урад для народа», але іх дзеянні гавораць самі за сябе. Мы лічым, што заходні сьвет ня можа далей ісьці гэтым шляхам і павінен вярнуцца да сваіх лібэральных каранёў.
Мы зыходзім з таго, што чалавек створаны асабіста свабодным. Ён гаспадар свайго лёсу, валодае мараллю і здольнасцю разумець наступствы сваіх дзеянняў. Свабода без адказнасці разбэшчвае асобу. Адказная свабода чалавека (воля) нараджае права на ўчынкі, і чалавек аднаасобна нясе адказнасць за іх. Чалавек мае незлічоную колькасць правоў, сярод якіх права на жыццё, плён сваёй працы і імкненне да шчасця. Без валодання ўласнасцю чалавек не можа рэалізаваць сваё права на асабістую свабоду.
Усе людзі маюць роўныя правы перад законам. Наяўнасць у чалавека права не азначае чыё-небудзь абавязацельства яго забяспечваць. Натуральныя правы не павінны парушаць правы іншых людзей. Наяўнасць натуральных правоў азначае толькі адсутнасць абмежаванняў з боку дзяржавы без справядлівага суда.
Толькі чалавек нясе адказнасць за сваё жыццё. Такім чынам, сям'я ці асобны чалавек павінны быць самадастатковымі, што з'яўляецца крыніцай іх годнасці і пачуцця гонару. Зняцце дзяржавай з чалавека адказнасці за сваё жыццё і сям'ю прыводзіць да выраджэння асобы і разбурэння грамадства.
Сям'я, у якой мы клапоцімся пра сваіх мужа і жонку, дзяцей і бацькоў з'яўляецца фундаментальнай асновай грамадства. У чалавека ёсць мараль і спачуванне. Па добрай волі людзі клапоцяцца аб тых, хто не можа сам пра сябе паклапаціцца - сіротах, бяздзетных старых, людзях з інваліднасцю. Ніхто не можа быць прымушаны да дабрачыннасці, людзі дзейнічаюць толькі па сваёй добрай волі. Дабрачыннасць, якая аказваецца дзяржавай, пазбаўляе людзей магчымасці выказваць добрую волю і вядзе да зніжэння грамадскай маралі, з аднаго боку, і нізкай якасці дабрачыннасці, з другога. Дзяржава не павінна браць на сябе ролю дабрадзея. Калі грамадства амаральнае, то і дзяржава будзе амаральнай і няздольнай да сумленнай дабрачыннасці. Калі ж грамадства маральна - ніякага ўмяшання дзяржавы ў дабрачыннасць не патрабуецца.
Людзі кіраваныя агульнымі інтарэсамі аб'ядноўваюцца ў супольнасці. Сукупнасць падобных суполак фарміруе грамадства. Менавіта наяўнасць такіх добраахвотных грамадскіх структур і фарміруе тканіну грамадства і садзейнічае сацыяльнай актыўнасці людзей, робячы іх грамадзянамі ў сапраўдным значэнні гэтага слова. Рэлігія, адукацыя, спорт, навука, мастацтва і шмат іншага, з'яўляюцца найважнейшымі функцыямі свабоднага грамадства і павінны быць аддзеленыя ад дзяржавы.
Дзяржава створана грамадствам. Мы лічым, што адзіная роля дзяржавы - абарона натуральных правоў чалавека. Таварыства самадастатковых і маральных людзей мае патрэбу толькі ў абмежаванай дзяржаве. Абмежаваная дзяржава азначае самафінансуемыя і самакіравальныя мясцовыя і рэгіянальныя органы ўлады, незалежныя адзін ад аднаго і ад цэнтральнага ўрада. Любы ўрад складаецца з славалюбівых людзей, якія заўсёды будуць мець схільнасць да ўзурпацыі ўлады. Каб прадухіліць гэта, неабходна стварыць сістэму стрымак і проціваг зафіксаваную ў канстытуцыі. Мы лічым, што адзіная роля канстытуцыі - апісанне структуры дзяржавы і абмежаванне яе паўнамоцтваў. Паўнамоцтвы цэнтральнага ўрада абмяжоўваюцца абаронай, міжнародным прадстаўніцтвам, выпускам стабільнай валюты і наглядам за канстытуцыйным парадкам. Для захавання права ўласнасці людзі ствараюць справядлівы суд.
Усе прадуктыўныя члены таварыства павінны плаціць падаткі ў роўных долях і на роўных умовах. Незаробленае забівае асабістую матывацыю, грамадскую мараль, эканамічную канкурэнцыю. Таму ніводны ўрад не павінен пераразмяркоўваць якую-небудзь уласнасць ад чалавека да чалавека ці ад рэгіёна да рэгіёна.Права голасу, якое прадастаўляецца асобе, якая не разумее наступстваў сваёй палітычнай пазіцыі або не нясе адказнасці за наступствы свайго выбару, вядзе да разбурэння грамадства. Галасаванне - гэта права, абумоўленае выплатай падаткаў і правераным веданнем канстытуцыі. Дэмакратыя - гэта самакіраванне кампетэнтных людзей, якія нясуць адказнасць праз выплату падаткаў або службы ва ўзброеных сілах. Правіла аб забароне прадстаўніцтва без падаткаабкладання павінна строга выконвацца.
Эканамічная свабода з'яўляецца крыніцай дабрабыту чалавека і грамадства ў цэлым. Чалавек рэалізуецца дзякуючы плёну ўласнай працы з дапамогай свабоднага рынку. Дазволена ўсё тое, што не забаронена. Эканоміка - гэта свабодны абмен таварамі і паслугамі паміж добраахвотнымі ўдзельнікамі рынку. Гэтак жа як урад не можа ўмешвацца ў прыватныя адносіны, ён не можа ўмешвацца ў эканамічныя ўзаемаадносіны. Урад не можа валодаць сродкамі вытворчасці ці стаць суб'ектам свабоднага рынку. Урад не можа рэгуляваць свабодны рынак (у такім выпадку ён не быў бы свабодным). Урад забяспечвае разгляд фінансавых і эканамічных спрэчак праз судовую сістэму.
Мы група аднадумцаў аб'яднаных вышэйпададзенымі ідэямі свабоднай заходняй цывілізацыі. Наша мэта – прасоўванне гэтых ідэй шляхам стварэння інфармацыйных, адукацыйных, культурных, навуковых праектаў. Мы фарміруем ідэалагічную платформу для стварэння, развіцця і аб'яднання палітычных партый і грамадскіх рухаў.
Мы зыходзім з таго, што нашыя ідэі наднацыянальныя, але менавіта ва Украіне, адкрылася тое акно магчымасцяў, якое можа не толькі абараніць заходні цывілізацыйны шлях, але і адрадзіць Украіну, як Дом Свабоды для Еўропы, і крыніцу натхнення для ўсяго свету.
Мы верым і спадзяемся, што Беларусь стане вольнай краінай, грамадзяне якой змогуць свядома і добраахвотна выбраць шлях развіцця, які адпавядае вышэйпададзеным прынцыпам, і Еўропа стане садружнасцю вольных і квітнеючых краін.
Удзельнікі суполкі "Дрэва Волі"